ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΟ «ΠΕΡΙ ΤΡΙΑΔΟΣ» ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ (3)

Συνέχεια από Τρίτη, 11 Φεβρουαρίου 2014

De Trinitate, V 14, 15, 16

Ο Πατήρ και ο Υιός αρχή του Αγίου Πνεύματος

14. 15. Στην αμοιβαία σχέση στο εσωτερικό της Τριάδος, εάν αυτός που γεννά είναι αρχή αναφορικά με αυτόν τον οποίον γεννά, ο Πατήρ είναι αρχή όσον αφορά στον Υιό, διότι τον γεννά. Αλλά δεν είναι μικρός λογαριασμός να ξεκαθαρίσουμε επίσης, εάν ο Πατήρ είναι εξίσου αρχή όσον αφορά και στο Άγιο Πνεύμα, διότι η Γραφή λέει για το Άγιο Πνεύμα: παρά τού Πατρός εκπορεύεται (Ιωάν. 15, 26). Γιατί αν πράγματι είναι, ο Πατήρ δεν είναι αρχή μόνον αυτού τον οποίον γεννά ή κάνει, αλλά και αυτού τον οποίον δίνει. Και εδώ βρίσκεται λίγο φως στο θέμα που απασχολεί τόσους πολλούς, γιατί να μην είναι δηλ. και το Άγιο Πνεύμα Υιός, αφού και αυτό εξέρχεται εκ του Πατρός, όπως διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο. Το Άγιο Πνεύμα εξέρχεται βεβαίως από τον Πατέρα, αλλά σαν δώρο, όχι σαν γεννημένο, και γι’ αυτό δεν ονομάζεται υιός, διότι δεν γεννήθηκε όπως ο Μονογενής, ούτε κατασκευάσθηκε, όπως εμείς, για να γεννηθούμε χάριτι σαν υιοθετημένοι υιοί. Αυτό που γεννήθηκε από τον Πατέρα ονομάζει μια σχέση, σύμφωνα με την έκφραση «Υιός», μόνον με τον Πατέρα, και πρόκειται επομένως περί τού Υιού του Πατρός, και όχι και δικού μας. Αυτό όμως που δόθηκε, λέει για μια σχέση με Αυτόν που το έδωσε αλλά και μ’ αυτούς στους οποίους το έδωσε! [Εδώ βρίσκεται η μεγάλη ανοησία. Το Πνεύμα δίνεται σε όσους, υπακούοντας στις εντολές του Κυρίου, αύξησαν τον Χριστό μέσα τους, μετά το Βάπτισμά τους, μέχρις ηλικίας Χριστού, και τότε κατέρχεται το Άγιο Πνεύμα στον Χριστό ξανά - διότι αυτή είναι η κίνηση της Αγίας Τριάδος - όπου και αναπαύεται, καθιστώντας το σώμα του πιστού ναό του Αγίου Πνεύματος]. Γι’ αυτό το Άγιο Πνεύμα δεν λέγεται μόνον Πνεύμα του Πατρός και του Υιού, που το έδωσαν, αλλά και δικό μας, διότι το προσλάβαμε. (1 Κορ. 2, 12). [Και όμως ο Απόστολος άλλα λέει: « Το γαρ πνεύμα πάντα ερευνά, και τα βάθη του Θεού. Τις γαρ οίδεν ανθρώπων τα του ανθρώπου ει μη το πνεύμα του ανθρώπου το εν αυτώ; Ούτω και τα του Θεού ουδείς οίδεν ει μη το πνεύμα του Θεού. Ημείς δε ού το πνεύμα του κόσμου ελάβομεν, αλλά το πνεύμα του Θεού, ίνα ειδώμεν τα υπό του Θεού χαρισθέντα ημίν… ψυχικός δε άνθρωπος ού δέχεται τα του πνεύματος του Θεού…». Δεν είναι δικό μας το Άγιο Πνεύμα. Αυτή η μωρία κυριάρχησε στην Δύση διότι ο Αυγουστίνος στο Περί Τριάδος βρίσκει την Ουσία του Θεού, γνωρίζει την Ουσία]. Έτσι ακριβώς λέμε και για την Σωτηρία: Σωτηρία του Κυρίου, για να δείξουμε αυτόν και δική μας Σωτηρία (Ρωμ. 13,11) [το Ευαγγέλιο λέει: «νυν γαρ εγγύτερον ημών η σωτηρία ή ότε επιστεύσαμεν». Μόνιμη παραποίηση των λόγων του Κυρίου. Το μόνο χαρακτηριστικό της αιρέσεως], για να δείξουμε εμάς που την δεχόμαστε. Το Πνεύμα λοιπόν είναι Πνεύμα του Θεού, διότι το έδωσε, και δικό μας διότι το δεχθήκαμε. [Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για τον Σωτήρα, ότι είναι δικός μας, αφού τον δεχθήκαμε και σωθήκαμε].

Δεν πρόκειται όμως για το Πνεύμα που είναι πηγή της υπάρξεώς μας, το πνεύμα του ανθρώπου που βρίσκεται σ’ αυτόν εμμενές (ενυπάρχον), αλλά εκείνο το Πνεύμα είναι δικό μας μ’ έναν άλλον τρόπο, με την έννοια που λέμε: τον άρτον ημών τον επιούσιον δίδου ημίν το καθ’ ημέραν, (Λουκ. 11, 3). Είναι αλήθεια πως έχουμε δεχθεί και εκείνο το πνεύμα, το οποίο θεωρείται δικό του, του ανθρώπου: τί έχεις, λέει ο Απόστολος, που δεν έχεις δεχθεί; (1. Κορ. 4, 7). Αλλά ένα πράγμα είναι εκείνο που έχουμε δεχθεί για να αποκτήσουμε το Είναι, για να υπάρξουμε, και άλλο είναι αυτό που δεχθήκαμε για να γίνουμε άγιοι. Γι’ αυτό και για τον Πρόδρομο η Γραφή είπε: «και αυτός προελεύσεται ενώπιον αυτού εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού» (Λουκ. 1, 17). Ονομάσθηκε το πνεύμα του Ηλία, διότι πρόκειται για το Άγιο Πνεύμα που είχε δεχθεί ο Ηλίας. Μ’ αυτήν την ίδιαν έννοια πρέπει να κατανοηθεί και αυτό που λέει ο Κύριος σχετικά με τον Μωυσή: θα πάρω από το πνεύμα που βρίσκεται πάνω σου και θα το θέσω πάνω σ’ αυτούς (Ναούμ 11, 17). Θα δώσω δηλ. σ’ αυτούς από το Άγιο Πνεύμα που έχω δώσει ήδη σε σένα. [Ούτε για αναγνωστικό δημοτικού δεν θα μπορούσε να ισχύσει].

Έτσι λοιπόν, εάν αυτό που δόθηκε έχει σαν αρχή Αυτόν που το δίνει, διότι αυτός δεν έλαβε από άλλους αυτό που προοδεύει απ’ αυτόν, πρέπει να δεχθούμε πως ο Πατήρ και ο Υιός είναι μια μόνον Αρχή του Αγίου Πνεύματος, δεν είναι δύο: Όπως ο Πατήρ και ο Υιός είναι ένας μόνον Θεός και αναφορικά με την κτίση ένας μόνο Δημιουργός και ένας μόνον Κύριος, έτσι αναφορικά με τον Άγιο Πνεύμα είναι  μια μόνον Αρχή, και σε σχέση με τα δημιουργήματα ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι μια μόνον αρχή, όπως είναι ένας μόνον ο Δημιουργός και ένας μόνον ο Κύριος. [Υπάρχει πιο παράλογο πράγμα από την λογική;].

Το Άγιο Πνεύμα ήταν δώρο ακόμη και πριν δοθεί

15. 16. Αλλά για να διεισδύσουμε πιο βαθειά αναρωτιόμαστε εάν, όπως ο Υιός οφείλει στην γέννησή του όχι μόνον το ότι είναι Υιός, αλλά και το ότι είναι απλώς, ότι υπάρχει απλώς, έτσι και το Άγιο Πνεύμα οφείλει στο γεγονός πως δίνεται όχι μόνον ότι είναι δώρο, αλλά ότι υπάρχει απλώς, ή επίσης εάν για το ίδιο το γεγονός ότι ο Θεός θα το έδινε, ήταν ίσως ήδη δώρο πριν δοθεί. Αλλά εάν δεν προοδεύει παρά μόνον όταν δίνεται, και δεν θα προόδευε στα σίγουρα πριν υπάρξει κάποιος στον οποίον θα δοθεί, πώς μπορούσε να υπάρξει ουσιαστικώς, παρά μόνον με τον όρο ότι θα δοθεί, όπως ο Υιός οφείλει στην γέννηση του όχι μόνον το ότι είναι Υιός, μια προσηγορία που ανήκει στην τάξη της σχέσεως, αλλά και την ουσιαστική του ύπαρξη; [Αυτή είναι η χρήση της Ουσίας του Θεού στην Δυτική θεολογία. Διότι η ουσία στηρίζει την λογική τους πρόσβαση στην Τριάδα. Όπως ακριβώς ο Αυγουστίνος το είχε διδαχθεί από τον Πορφύριο. Εδώ αποκαλύπτεται και η χρησιμότης του Χρόνου. Διότι το Άγιο Πνεύμα εξαρτάται, στο δυστυχισμένο μυαλό του Αυγουστίνου, από την εν χρόνω δημιουργία].

Ή μήπως το Άγιο Πνεύμα προοδεύει πάντοτε και όχι στον χρόνο, αλλά από την αιωνιότητα; Τότε όμως, επειδή προόδευε από την αιωνιότητα για να δοθεί, ήταν ήδη δώρο, ακόμη και πριν υπάρξει κάποιος στον οποίον να δοθεί; (Ιωάν. 15,26): «νυν δε και εωράκασι και μεμισήκασι και εμέ και τον πατέρα μου , αλλά ίνα πληρωθή ο λόγος ο γεγραμμένος εν τω νόμω αυτών, ότι εμίσησάν με δωρεάν». Και η μετάφραση γράφει: Με εμίσησαν χωρίς λόγον. [Αν είναι δυνατόν να παρανοούνται τόσο χοντρά τα λόγια του Κυρίου].

Και πράγματι, ένα πράγμα κατανοείται όταν λέγεται κάτι «δώρο», ένα άλλο όταν λέγεται «δοσμένο, δωρισμένο». Διότι μπορεί να υπάρχει ένα δώρο ακόμη και πριν δωρισθεί, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε απολύτως για «δωρισμένο», χωρίς να έχει δοθεί πραγματικά το δώρο.

[Στριμωγμένα συμπεράσματα για την προαιώνιο Τριάδα, από την οικονομική της φανέρωση. Αυτή η παιδαριώδης λογική πήρε την θέση της εμπειρίας, του καρπού της προσευχής, και ονομάσθηκε θεολογία. Αυτή την θεολογία εισάγουν σήμερα οι θεολογικές σχολές, χωρίς να συναισθάνονται ότι εκπαιδεύουν θεολόγους για την Μέση Εκπαίδευση. Δεν είναι θεολόγοι της Εκκλησίας].

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.