Συνέχεια από: Σάββατο, 14 Οκτωβρίου 2017
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως
Κείμενο
Μετάφραση (Αρχιμ. Δωρόθεος Πάπαρης)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27. Περὶ ἡδονῶν.
Για τις ηδονές.
Τῶν ἡδονῶν αἱ μέν εἰσι ψυχικαί, αἱ δὲ σωματικαί. Καὶ ψυχικαὶ μέν,
Από τις ηδονές άλλες είναι ψυχικές και άλλες σωματικές. Ψυχικές βέβαια
ὅσαι μόνης εἰσὶ τῆς ψυχῆς αὐτῆς καθ᾿ αὑτὴν ὡς αἱ περὶ τὰ μαθήματα
είναι όσες ανήκουν αποκλειστικά στην ίδια την ψυχή, όπως οι σχετικές με τις
καὶ τὴν θεωρίαν. Σωματικαὶ δὲ αἱ μετὰ κοινωνίας τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ
επιστήμες και τη γνώση. Σωματικές πάλι είναι αυτές που απολαμβάνει από
σώματος γινόμεναι καὶ διὰ τοῦτο σωματικαὶ καλούμεναι ὡς αἱ περὶ
κοινού η ψυχή με το σώμα και γι’ αυτό ονομάζονται σωματικές, όπως είναι
τροφὰς καὶ συνουσίας καὶ τὰ τοιαῦτα. Μόνου δὲ τοῦ σώματος οὐκ
οι σχετικές με την τροφή, τη συνουσία και τα παρόμοια. Αποκλειστικά μόνον
ἂν εὕροι τις ἡδονάς.
σωματικές ηδονές δεν συναντάς.
Πάλιν τῶν ἡδονῶν αἱ μέν εἰσιν ἀληθεῖς, αἱ δὲ ψευδεῖς· καὶ αἱ μὲν τῆς
Άλλες πάλι ηδονές είναι πραγματικές και άλλες ψεύτικες· οι ηδονές
διανοίας μόνης κατ᾿ ἐπιστήμην καὶ θεωρίαν, αἱ δὲ μετὰ σώματος κατ᾿
αποκλειστικά του νου προέρχονται από τις επιστήμες και τη γνώση, ενώ οι
αἴσθησιν. Καὶ τῶν μετὰ σώματος ἡδονῶν αἱ μέν εἰσι φυσικαὶ ἅμα καὶ
σωματικές από τις αισθήσεις. Από τις σωματικές ηδονές άλλες είναι
ἀναγκαῖαι, ὧν χωρὶς ζῆν ἀδύνατον, ὡς αἱ τροφαὶ αἱ τῆς ἐνδείας
φυσιολογικές και αναγκαίες, διότι δεν υπάρχει ζωή χωρίς αυτές· τέτοιες είναι
ἀναπληρωτικαὶ, καὶ τὰ ἐνδύματα ἀναγκαῖα, αἱ δὲ φυσικαὶ μέν, οὐκ
οι τροφές που χορταίνουν την πείνα και η απαραίτητη ένδυση. Άλλες είναι
ἀναγκαῖαι δέ, ὡς αἱ κατὰ φύσιν καὶ κατὰ νόμον μίξεις (αὗται γὰρ εἰς
φυσιολογικές, όχι όμως απαραίτητες, όπως οι φυσικές και νόμιμες σαρκικές
μὲν τὴν διαμονὴν τοῦ παντὸς γένους συντελοῦσι, δυνατὸν δὲ καὶ
επαφές (διότι αυτές συντελούν στην αναπαραγωγή όλου του ανθρώπινου
χωρὶς αὐτῶν ἐν παρθενίᾳ ζῆν)· αἱ δὲ οὔτε ἀναγκαῖαι οὔτε φυσικαὶ,
γένους· μπορεί όμως να ζήσει κάποιος και με παρθενία). Άλλες πάλι ηδονές δεν
ὡς μέθη καὶ λαγνεία καὶ πλησμοναὶ τὴν χρείαν ὑπερβαίνουσαι· οὔτε
είναι απαραίτητες ούτε φυσιολογικές, όπως η μέθη, η ακολασία και το
γὰρ εἰς σύστασιν τῆς ζωῆς ἡμῶν συντελοῦσιν οὔτε εἰς διαδοχὴν τοῦ
υπερβολικό φαγητό· διότι δεν συντελούν ούτε στη διατήρηση της ζωής μας
γένους, τοὐναντίον δέ καὶ βλάπτουσιν. Τὸν τοίνυν κατὰ Θεὸν ζῶντα
ούτε στην αναπαραγωγή του γένους· το αντίθετο, και βλάπτουν. Αυτός,
δεῖ μετέρχεσθαι τὰς ἀναγκαίας ἅμα καὶ φυσικάς, ἐν δευτέρᾳ δὲ τάξει
λοιπόν, που ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού πρέπει ν’ απολαμβάνει τις
τὰς φυσικὰς καὶ οὐκ ἀναγκαίας τίθεσθαι μετὰ τοῦ προσήκοντος
απαραίτητες και φυσιολογικές ηδονές, να βάζει σε δεύτερη μοίρα τις
καιροῦ καὶ τρόπου καὶ μέτρου γινομένας, τὰς δὲ ἄλλας χρὴ πάντως
φυσιολογικές αλλά όχι απαραίτητες ηδονές, –στον κατάλληλο χρόνο, με τον
παραιτεῖσθαι.
ορθό τρόπο και μέτρο–, και ν’ αποφεύγει τελείως τις άλλες.
Καλὰς δὲ ἡδονὰς χρὴ ἡγεῖσθαι τὰς μὴ συμπεπλεγμένας λύπῃ, μήτε
Πρέπει να θεωρούμε καλές ηδονές αυτές που δεν συνδέονται με την λύπη·
μεταμέλειαν ἐμποιούσας, μηδὲ ἑτέρας βλάβης γεννητικάς, μήτε τοῦ
αυτές που δεν προξενούν μεταμέλεια, ούτε δημιουργούν άλλη βλάβη, ούτε
μετρίου πέραν χωρούσας, μηδέ τῶν σπουδαίων ἔργων ἡμᾶς
προχωρούν πέρα από το κανονικό, ούτε μας αποσπούν πολύ χρόνο από τις
ἀφελκούσας ἐπὶ πολὺ ἢ καταδουλούσας.
σοβαρές ασχολίες ούτε μας κάνουν δούλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου